Gạo tím có màu sẫm, còn có tên gọi khác là gạo đen hay gạo cẩm. Nó được cho là có nhiều lợi ích đối với sức khỏe hơn cả gạo trắng và gạo lứt.
Gạo tím là gì?
Gạo tím là một loại gạo xuất hiện từ lâu đời có nguồn gốc ở châu Á, xuất xứ từ Nhật Bản. Khi chưa nấu chín các hạt gạo có màu đen, chuyển sang màu tím khi chín. Là một giống gạo khó trồng và nó cũng ít có sẵn hơn các loại gạo khác. Gạo tím còn được gọi với cái tên là gạo đen hoặc gạo cẩm.
Cũng giống như các giống lúa gạo khác, chúng được trồng từ 2500 trước Công Nguyên. Hạt gạo sẫm màu là do một gen lúa bị đột biến và không chứa gluten. Ngày nay, ở Việt Nam gạo tím đã được kỹ sư Hồ Quang Cua – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng lai tạo.
Tìm hiểu lợi ích của gạo tím đối với sức khỏe
Ngoài nguồn gốc thú vị, chúng còn mang lại những giá trị dinh dưỡng không ngờ cho sức khỏe:
Chất chống oxy hóa
Màu tím của gạo được tạo nên bởi flavonoid, hay còn gọi là sắc tố anthocyanin. Cũng chính sắc tố này làm nên màu tím của quả việt quất, cà tím và các loại trái cây, rau quả tốt cho sức khỏe khác.
Anthocyanin là chất phytochemical được tìm thấy trong thực vật. Một chất chống oxy hóa hiệu quả, bên cạnh đó nó cũng có tác dụng chống viêm và chống ung thư. Anthocyanin cũng giúp làm giảm các trường hợp tiểu đường, béo phì và bệnh tim.
Chất Xơ
Là một loại ngũ cốc nguyên hạt, có nghĩa là lớp cám bên ngoài còn nguyên vẹn. Điều này giúp cho gạo tím có nhiều chất xơ tốt cho sức khỏe. Chất xơ có thể giúp giảm cân hiệu quả, giảm cholesterol và huyết áp. Chất xơ cực kỳ quan trọng đối với nhu động ruột thường xuyên và sức khỏe ruột tổng thể.
Chất đạm
Gạo tím là một nguồn protein tuyệt vời, có tác dụng hiệu quả trong chế độ ăn chay. Protein giúp giảm mất cơ bắp bằng cách giúp cơ thể xây dựng và sửa chữa các mô cơ. Nó cũng giúp tăng trưởng tế bào và giữ cho xương chắc khỏe.
Chất sắt
Gạo tím cung cấp một nguồn sắt đáng kể. Sắt là một khoáng chất cần thiết để giúp tạo ra các tế bào hồng cầu và vận chuyển oxy. Sắt cũng hỗ trợ việc truyền các xung thần kinh, điều khiển các chuyển động của cơ thể. Không có đủ chất sắt, có thể dẫn đến thiếu máu.
Đối tượng nên sử dụng
Gạo tím được sử dụng cho hầu hết mọi người, những trường hợp được khuyến cáo nên sử dụng gạo tím bao gồm:
- Người bị tiểu đường
- Người bị tim mạch
- Người lớn tuổi
- Bệnh nhân sau ung thư
- Thai sản
- Người hay lao tâm lao lực
- Người muốn giảm cân, làm đẹp
So sánh dinh dưỡng với các loại gạo khác
Có khoảng 200calo trên 1/3 chén gạo tím. Tuy nhiên, số lượng calo có thể thay đổi theo từng loại. Gạo lứt có khoảng 82 calo mỗi 1/3 cốc. Giống như tất cả các dạng gạo khác, gạo tím không chứa gluten.
Giống như gạo lứt, gạo tím là một loại ngũ cốc nguyên hạt, đa số các chất dinh dưỡng và chất xơ có trong cám và mầm. Gạo trắng là một loại ngũ cốc đã được tinh chế, nghĩa là cám và mầm đã được loại bỏ hết, điều này làm cho nó có ít dinh dưỡng hơn.
Từ quan điểm dinh dưỡng, gạo nâu và gạo tím đều thích hợp hơn gạo trắng. Tuy nhiên, gạo trắng có một số chất dinh dưỡng được đưa trở lại đã bị loại bỏ trong quá trình chế biến.
Tất cả các loại gạo đều giàu carbohydrate. Những người quan tâm về bệnh tiểu đường nên lựa chọn các thực phẩm chất xơ cao hơn, để có thể làm giảm tác động của carbohydrate đối với lượng đường trong máu.
Gạo tím và gạo nâu có lượng chất xơ tương tự nhau, nhưng chỉ nên chiếm một phần trong nhu cầu chất xơ hàng ngày. Khuyến nghị chất xơ hàng ngày là từ 20 – 25g đối với phụ nữ và từ 30 – 40g đối với nam giới. Bạn cũng nên ăn các loại chất xơ khác nhau trong chế độ ăn uống của mình.
Gạo tím được xem là có hàm lượng sắt cao hơn gạo lứt. Cả gạo nâu hay gạo trắng đều không chứa sắc tố anthocyanin, chất mang đến cho gạo tím hàm lượng chất chống oxy hóa cao. Gạo lứt có chứa chất chống oxy hóa, nhưng nó có thể không có mức độ cao như gạo tím.
Cả gạo tím và gạo nâu đều có thể chứa một lượng asen nhất định, một loại độc tố được hấp thụ từ đất. Lượng thạch tín được xác định chủ yếu bởi nơi lúa được trồng. Gạo trắng có ít nhiễm asen hơn vì lớp ngoài của nó đã bị loại bỏ. Nếu bạn lo lắng về asen có trong gạo, hãy rửa lại vài lần trước khi nấu có thể giúp loại bỏ nó.
Làm thế nào để sử dụng gạo tím
Rửa gạo nhẹ nhàng nhưng hãy đảm bảo rửa sạch 3 – 4 lần trong nước mát trước khi sử dụng. Không vo quá mạnh tay để tránh thất thoát lớp cám bên ngoài. Sau đó ngâm gạo khoảng tầm 30 phút trong nước trước khi nấu.
Gạo được nấu theo tỉ lệ 1 gạo/1,2 nước để đạt chất lượng thơm ngon. Bạn cũng có thể thêm hương vị yêu thích bằng cách cho thêm 1 muỗng canh dầu ô liu hoặc bơ, cộng với 1/2 muỗng cà phê muối. Gạo cũng có thể được nấu chung với thịt gà, nước dùng rau hoặc thậm chí nước dừa để có vị ngọt hơn hoặc nấu cơm với nước ngâm gạo.
Để gạo sôi trong nồi có nắp đậy cho đến khi hầu hết nước được hấp thụ, thường trong khoảng 20 phút. Tắt lửa và để yên trong 5 phút nữa cho đến khi nước được hấp thụ hoàn toàn.
Linh Như
