Khi thưởng thức một gói snack thơm mùi phô mai béo ngậy, một ly nước trái cây ngọt lành, hay một viên kẹo bạc hà the mát, bạn có bao giờ thắc mắc: Làm sao thực phẩm có thể mang những hương vị hấp dẫn đến vậy? Câu trả lời nằm ở một nhóm phụ gia tạo hương (flavourings). Đây là phụ gia góp phần định hình mùi vị, tăng tính hấp dẫn cho sản phẩm. Hãy cùng Foodnk tìm hiểu kỹ hơn về nhóm phụ gia tạo hương này nhé!
Phụ gia tạo hương là gì?
Phụ gia tạo hương là có thể được sản xuất từ việc chiết xuất từ các loại thực vật tự nhiên, bán tổng hợp hay tổng hợp. Loại phụ gia này được bổ sung vào thực phẩm để làm nổi bật hương thơm của sản phẩm.
Chúng không cung cấp dinh dưỡng nhưng đóng vai trò rất quan trọng trong việc định hình đặc tính cảm quan của sản phẩm. Điều này giúp sản phẩm hấp dẫn và dễ nhận diện hơn với người tiêu dùng.
Vai trò của phụ gia tạo hương trong thực phẩm
- Tạo mùi thơm đặc trưng cho món ăn: Hương liệu giúp thực phẩm có được mùi thơm riêng biệt như cam, dâu, cà phê, phô mai hay chocolate. Đây là yếu tố quan trọng giúp món ăn trở nên hấp dẫn hơn ngay từ lần đầu ngửi thấy.
- Khôi phục mùi tự nhiên đã mất: Trong quá trình chế biến – đặc biệt là khi sấy khô, tiệt trùng hay xử lý nhiệt – nhiều thực phẩm mất đi hương thơm ban đầu. Lúc này, việc bổ sung hương liệu giúp khôi phục phần nào mùi vị tự nhiên, làm sản phẩm trọn vẹn hơn.
- Giảm hoặc che đi mùi không mong muốn: Một số nguyên liệu có mùi đặc trưng khá nồng hoặc khó chịu, chẳng hạn như đạm thực vật, vitamin hoặc khoáng chất. Hương liệu được dùng để “làm dịu” những mùi này, giúp món ăn thơm ngon và dễ chịu hơn với người dùng.
- Tăng cảm giác ngon miệng: Hương thơm có khả năng kích thích khứu giác và vị giác, khiến người dùng cảm thấy món ăn ngon và dễ ăn hơn. Đây cũng là một yếu tố quan trọng trong việc tạo ấn tượng tích cực cho sản phẩm từ lần đầu thưởng thức.
Một số ví dụ chất tạo hương thường dùng
Hương tự nhiên
Hương tự nhiên thường được chiết xuất từ thực vật như tinh dầu cam, bạc hà hay vanillin từ quả vani. Loại hương này có mùi thơm nhẹ, dễ chịu và mang lại cảm giác tự nhiên. Tuy nhiên, do chi phí cao nên thường dùng trong các sản phẩm cao cấp.
Hương bán tổng hợp
Hương giống tự nhiên là loại hương được tổng hợp từ các chất hóa học nhưng có cấu trúc tương tự như hương tự nhiên. Ví dụ như ethyl vanillin tạo mùi vani hay methyl anthranilate cho mùi nho. Loại hương này có giá thành hợp lý, dễ ứng dụng và thường thấy trong các sản phẩm phổ biến như nước giải khát hay bánh kẹo.
Hương tổng hợp
Hương tổng hợp là loại hương được con người tạo ra hoàn toàn trong phòng thí nghiệm, không tồn tại sẵn trong tự nhiên. Một số ví dụ quen thuộc như benzaldehyde (mùi hạnh nhân đắng) hay amyl acetate (mùi chuối). Ưu điểm của loại hương này là mùi mạnh, rõ và giá thành thấp, rất phù hợp với các sản phẩm tiêu dùng phổ thông.
Mức sử dụng thế nào là đúng?
- Quy định rõ ràng từ Bộ Y tế: Tại Việt Nam, việc dùng phụ gia tạo hương trong thực phẩm được kiểm soát theo Thông tư 24/2019/TT-BYT. Mỗi loại hương liệu – đặc biệt là hương tổng hợp – đều có danh mục riêng, chỉ được dùng đúng cách và đúng liều theo nguyên tắc GMP (Thực hành sản xuất tốt).
- Một số hương liệu bị giới hạn liều lượng: Có những chất như benzaldehyde hay eugenol nếu dùng quá mức có thể gây phản ứng không mong muốn. Vì vậy, chúng thường được quy định mức tối đa cho phép trong từng loại sản phẩm.
- Doanh nghiệp phải minh bạch: Khi sử dụng hương liệu, điều bắt buộc là phải ghi rõ tên phụ gia hoặc mã số INS trên bao bì sản phẩm. Việc làm đúng này không chỉ tuân thủ pháp luật mà còn giúp người tiêu dùng yên tâm hơn khi lựa chọn.Việc sử dụng phụ gia tạo hương trong thực phẩm có quang trọng không?
Việc sử dụng phụ gia tạo hương trong thực phẩm có quang trọng không?
Phụ gia tạo hương không chỉ đơn giản là “chất tạo mùi” như nhiều người nghĩ. Trong thực tế, đây là một phần quan trọng trong công nghệ chế biến thực phẩm hiện đại, góp phần:
- Tăng sức hút cho sản phẩm: Giúp món ăn, thức uống thơm ngon hơn, kích thích vị giác ngay từ lần đầu thưởng thức.
- Nâng cao giá trị sản phẩm: Nhờ hương thơm hấp dẫn, sản phẩm dễ dàng tạo ấn tượng và có chỗ đứng trên thị trường.
- Đáp ứng xu hướng tiêu dùng: Thị trường ngày càng ưa chuộng sản phẩm có hương vị tự nhiên, dễ chịu và phù hợp khẩu vị.
Tuy nhiên, để sử dụng phụ gia hương một cách an toàn và bền vững, cần hiểu đúng công dụng, dùng đúng liều và đặc biệt là công khai minh bạch với người tiêu dùng.
Tạm kết
Phụ gia tạo hương tuy không mang lại dinh dưỡng, nhưng lại là nhân tố không thể thiếu trong việc tạo nên hương đặc trưng cho thực phẩm. Khi sử dụng đúng cách và đúng liều lượng theo quy định, chúng không chỉ làm tăng giá trị cảm quan mà còn giúp thực phẩm dễ dàng tiếp cận với người tiêu dùng hơn. Trong thời đại thực phẩm công nghiệp phát triển nhanh chóng, hiểu rõ về phụ gia tạo hương chính là hiểu thêm một phần bí mật thú vị của ngành thực phẩm hiện đại.
Nhất Sinh
